DOBRO DZIECKA
JAKO NACZELNA ZASADA SĄDU OPIEKUŃCZEGO
Przemoc domowa w wielu środowiskach niestety nadal traktowana jest jako temat wstydliwy, upokarzający, a informacje o tym zjawisku nie opuszczają „czterech ścian”, w których często dochodzi do dramatów. Jednak rzeczywistość w tym zakresie zmienia się, wprowadzono nowe narzędzia prawne i procedury zmierzające do skutecznej ochrony osób dotkniętych przemocą domową. Przemocy wobec osób najbliższych, niezależnie jaką formę przybiera, nic nie usprawiedliwia! Każde dziecko ma prawo wychowywać się w szczęśliwej rodzinie, wolnej od przemocy. W przypadku zagrożenia dobra dziecka obowiązkiem jest zawiadomienie odpowiednich służb i zapewnienie bezpieczeństwa każdemu dziecku. Zdarza się, że rodzice nie zawsze zgłaszają przemocy domowej ale małoletnie dzieci, które czują się odpowiedzialne za siebie, rodzica, rodzeństwo. Takie sytuacje powodują, że małoletnie dziecko staje się odpowiedzialne za dorosłych, przejmuje rolę opiekuna w stosunku do swoich rodziców lub rodzeństwa, następuje odwrócenie ról w rodzinie -parentyfikacja. Dziecko zamiast otrzymywać wsparcie i opiekę, jest obciążone emocjonalnie, nie ma zapewnionego poczucia bezpieczeństwa. A to przecież dziecko wymaga ochrony i opieki ze strony dorosłych.
Dla sądu opiekuńczego naczelną zasadą postępowania w przypadku, gdy w rodzinie są dzieci jest zasada dobra dziecka. Zarządzenia sądu opiekuńczego w sytuacji zagrożenia dobra dziecka na podstawie art. 109 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego to w szczególności: zobowiązanie rodziców oraz dziecka do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, skierowanie dziecka do placówki wsparcia dziennego, skierowanie rodziców do placówki albo specjalisty zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonywania wydanych zarządzeń; poddanie wykonywania władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego; skierowanie dziecka do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi; zarządzenie umieszczenia małoletnich w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej albo zarządzenie umieszczenie małoletniego w zakładzie opiekuńczo- leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno- opiekuńczym, w zakładzie rehabilitacji leczniczej. W przypadkach, gdy np. jeden z rodziców stosował przemoc wobec dziecka, sąd opiekuńczy może ograniczyć utrzymywanie kontaktów rodzica z dzieckiem.
W skrajnych przypadkach sąd może zawiesić wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem, a nawet pozbawić praw rodzicielskich rodzica stosującego przemoc w rodzinie.
Czasami rodzina wymaga jedynie wsparcia i pomocy, by doprowadzić do jej prawidłowego funkcjonowania, bez konieczności umieszczenia dziecka poza rodziną. Bardzo ważne jest, aby zawiadamiać o wszelkich formach przemocy domowej, przezwyciężyć własne obawy i strach przed zmianami. Odpowiednie służby i organy, specjalnie utworzone zespoły interdyscyplinarne w gminach opracowują indywidualny plan pomocy, aby wyeliminować przemoc i przynieść niezbędną pomoc. Kurator rodzinny może być członkiem zespołu interdyscyplinarnego, ściśle współpracuje z sądem opiekuńczym, wspiera w dążeniu do poprawy sytuacji życiowej rodziny i dziecka oraz kontroluje sytuację rodzinną, szczególnie w kontekście wykonywania władzy rodzicielskiej oraz dla dobra dziecka.
mgr Joanna Ziółkowska
Kurator Specjalista ds. Rodzinnych i Nieletnich
Sądu Rejonowego w Janowie Lubelskim
Członek Zespołu Interdyscyplinarnego w Gminie Modliborzyce i Potok Wielki
