Wprawdzie temat skutków spożywania napojów energetyzujących był już poruszany w Wieściach Gminnych ale przez wzgląd na dobro naszych dzieci pozwalamy sobie na przypomnienie tego zagadnienia.
Producenci energetyków prześcigają się w zapewnianiu nas konsumentów o niezwykłym działaniu ich produktów. Według reklamodawców mają sprawić, że konsument poczuje się wyjątkowo, a jego możliwości fizyczne i psychiczne wzrosną. Łatwość dostępu do tych specyfików jest bardzo duża, więc sięgają po nie coraz młodsi odbiorcy. W przypadku dorosłych osób wybór jest prosty, ponieważ sami decydują, czy wypić filiżankę mocnej kawy, która doda energii czy sięgnąć po taki właśnie napój. Dzieci takiego wyboru już nie mają, ponieważ rzadko rodzice pozwalają im na picie kawy. Dlaczego więc pozwalają dzieciom na spożywanie napojów energetyzujących?
Głównym składnikiem napoju energetyzującego jest kofeina, często obok niej w składzie można odnaleźć taurynę, karnitynę, witaminy z grupy B oraz znaczną ilość cukru lub słodzika. Jedna porcja napoju (szklanka), to mniej więcej jedna filiżanka kawy. Jeśli przyjmiemy, że grupą docelową spożywania takich napojów są ludzie dorośli, to nic złego się nie dzieje. Natomiast badania dowodzą, że połowa konsumentów takich specyfików to niestety dzieci i młodzież. Na opakowaniach energetyków często widnie informacja, że nie zaleca się ich spożywania u dzieci, paradoksalnie umieszcza się takie napoje na pułkach z innymi produktami spożywczymi.
Młodzi ludzie chętnie sięgają po energetyki, szczególnie w okresie dojrzewania, gdzie często mają problem z akceptacją własnego ciała, a nauka przychodzi z trudem. Wybór takich produktów przez młodzież jest wręcz oczywisty, szczególnie, jeśli krzykliwe reklamy podpowiadają, że poziom energii wzrasta, a człowiek jest bardziej skoncentrowany i silniejszy. Dochodzi do tego moda na kolekcjonowanie opakowań po energetykach, które nierzadko są atrakcyjne i trafiają w gusta młodzieży.
Nieletni, który spożywa w znacznej ilości energetyki naraża się na niepożądane skutki uboczne. Wiążą się one z przedawkowaniem dziennej dopuszczalnej normy kofeiny dla młodego organizmu. Objawem przedawkowania kofeiny może być podwyższone tętno, palpitacje serca i ostry ból w klatce piersiowej. Natomiast w skrajnych przypadkach przy ostrym zatruciu może powodować drgawki i porażenie ośrodka nerwowego. Dodatkowo lekarze zwracają uwagę, że zamiast nawadniać organizm, powodują jego odwodnienie. Dzieje się tak, ponieważ zawarta w napoju kofeina naturalizowana jest w nerkach, które do tego procesu potrzebują dużej ilości wody.
Warto również podkreślić, że na całym świecie specjaliści od ochrony zdrowia zabierają głos na temat szkodliwości spożywania napojów energetyzujących przez dzieci i młodzież. Kolejne kraje europejskie decydują się na wprowadzenie ograniczeń wiekowych dla sprzedaży takich napojów. Dyskusja na ten temat trwa również w Polsce. Rzecznik Praw Dziecka Mikołaj Pawlak zaapelował do resortu zdrowia o podjęcie działań mających na celu ochronę dzieci i młodzieży przed skutkami spożywania energetyków. Także minister sportu Kamil Bartniczuk zapowiedział prace nad projektem w tej sprawie.
Rodzicu, pamiętaj, że ty również możesz chronić swoje dziecko przed szkodliwym wpływem picia napojów energetyzujących. Przede wszystkim porozmawiaj z nim na temat innych sposobów na „zdrową energię”. Ważne jest uświadomienie dziecku, że pijąc napój energetyzujący, tak naprawdę nie wspomaga swojego organizmu i nie poprawia jego funkcjonowania. Warto zwrócić uwagę, że kolejnym niebezpiecznym aspektem nadużywania energetyków jest ryzyko zbyt wczesnego uzależnienia się od kofeiny. Najczęstszym objawem dopominania się organizmu o kofeinę jest rozdrażnienie, problemy ze snem, w efekcie organizm nie regeneruje się wystarczająco. Dziecko od rana jest zmęczone, więc wypija kolejną porcją energetyków, tym samym wpadając w błędne koło zmęczenia.
Zanim więc pozwolimy sięgnąć naszym dzieciom po „cudowne” chemiczne napoje, zastanówmy się, co w okresie dorastania naszych pociech będzie dla nich odpowiednie. Najlepszą receptą w tym przypadku powinna być odpowiednia ilość snu i zdrowe odżywianie, które sprawi, że nasze dzieci będą miały naturalną energię do nauki i zabawy.
- Napoje energetyzujące: nadużywanie, Multiedukatio.pl;
- Gathering consumption data on specific consumer groups of energy drinks | European Food Safety Authority (europa.eu);
- Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Napoje energetyzujące znaczącym źródłem kofeiny w diecie dzieci (pzh.gov.pl);
- https://dziennikzachodni.pl/wkrotce-napoje-energetyczne-tylko-od-18-roku-zycia-politycy-pracuja-nad-nowym-rozwiazaniem-majacym-chronic-zdrowie-dzieci/ar/c3-17105631 .
Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie
Pedagog szkolny Katarzyna Jaskowska
