PROBLEMY ZDROWOTNE
OSÓB DOZNAJĄCYCH PRZEMOCY DOMOWEJ
Przemoc domowa pozostaje jednym z najbardziej ukrytych, a jednocześnie najbardziej wyniszczających zjawisk społecznych. Wpływa nie tylko na bezpieczeństwo i godność osoby pokrzywdzonej, ale przede wszystkim na jej zdrowie – fizyczne i psychiczne. Wiele osób zmagających się z przemocą latami nie otrzymuje pomocy, często z obawy przed sprawcą, wstydem lub brakiem świadomości, że doświadczają przemocy. Tymczasem skutki tych doświadczeń mogą towarzyszyć im przez całe życie.
1. Zdrowie fizyczne – widoczne i ukryte rany
Najbardziej oczywiste są obrażenia cielesne. Osoby doświadczające przemocy fizycznej trafiają do lekarzy z siniakami, złamaniami, stłuczeniami czy ranami. Jednak nie zawsze przemoc pozostawia widoczne ślady. Bardzo często ofiary skarżą się na:
- bóle głowy i migreny,
- chroniczne zmęczenie,
- problemy żołądkowe,
- zaburzenia snu,
- nadciśnienie i problemy kardiologiczne.
Życie w ciągłym stresie działa na organizm jak długotrwały alarm, osłabiając odporność i działanie wielu układów organizmu.
2. Zdrowie psychiczne – cichy ciężar przemocy
Przemoc psychiczna, choć niewidoczna, ma ogromny wpływ na kondycję emocjonalną. Skutkami mogą być:
- depresja,
- zaburzenia lękowe,
- PTSD (zespół stresu pourazowego)
- niska samoocena,
- izolacja społeczna,
- myśli samobójcze.
To sygnały, których nie wolno bagatelizować.
3. Dzieci żyjące w domach z przemocą
Dzieci, nawet jeśli nie są bezpośrednio krzywdzone, również doświadczają ogromnych obciążeń psychicznych. Występują u nich:
- zaburzenia emocjonalne i zachowania,
- problemy szkolne,
- bóle brzucha, tiki nerwowe, moczenie nocne,
- trudności w relacjach.
Trauma wyniesiona z domu często towarzyszy im także w dorosłym życiu.
4. Dlaczego tak trudno przerwać milczenie?
Osoby doświadczające przemocy często nie proszą o pomoc z powodu:
- wstydu,
- strachu przed sprawcą,
- zależności finansowej,
- braku wiary, że ktoś im pomoże,
- troski o dzieci lub presji społecznej.
Dlatego tak ważne jest, aby reagować, gdy mamy choćby podejrzenia, że ktoś w naszym otoczeniu może być krzywdzony.
5. Jak i gdzie uzyskać zaświadczenie lekarskie?
Zaświadczenie lekarskie dokumentujące obrażenia to często kluczowy dowód w sprawach dotyczących przemocy domowej. Może być potrzebne przy zgłaszaniu przestępstwa, składaniu zawiadomień, wypełnianiu „Niebieskiej Karty” czy ubieganiu się o wsparcie prawne.
Zaświadczenie może być wydane przez lekarza dowolnej specjalizacji. Można je uzyskać w:
- Przychodni POZ (lekarz rodzinny) – lekarz zbada obrażenia i może wystawić stosowne zaświadczenie.
- Szpitalnym Oddziale Ratunkowym (SOR) – w nagłych przypadkach lub poważnych obrażeniach. Personel udzieli pomocy i sporządzi dokumentację medyczną.
- Poradni specjalistycznej – w przypadku obrażeń chirurgicznych, ortopedycznych, psychicznych itp.
Ważne informacje:
- Zaświadczenie takie można uzyskać bezpłatnie i bez skierowania.
- Warto zgłosić się do lekarza jak najszybciej po zdarzeniu – obrażenia są wtedy łatwiej widoczne i precyzyjnie oceniane.
- Dokument należy przechowywać w bezpiecznym miejscu lub przekazać go odpowiednim służbom.
- Zaświadczenie wydawane jest zgodnie z obowiązującym wzorem wynikającym z Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2023 r. w sprawie wzoru zaświadczenia o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy domowej.
Zaświadczenie takie nie jest obdukcją lekarską a dowodem na to jakie obrażenia lekarz wystawiający zaświadczenie stwierdził u osoby pokrzywdzonej. Tylko lekarz sądowy – wykonuje obdukcje, listę lekarzy sądowych publikuje każdy sąd okręgowy.
6. Gdzie szukać pomocy? – ważne numery telefonów dla mieszkańców gminy Modliborzyce i powiatu janowskiego
- Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Modliborzycach: 15 87 15 108
- Punkt Poradnictwa Specjalistycznego przy GOPS w Modliborzycach: 15 87 15 108
- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Janowie Lubelskim/Ośrodek Interwencji Kryzysowej: 15 87 23 345
- Komenda Powiatowa Policji w Janowie Lubelskim: 47 81 552 10
- Posterunek Policji w Modliborzycach: 47 81 556 00
- Nieodpłatna pomoc prawna – Powiat Janowski: 669 774 300/ Gmina Modliborzyce dyżur prawnika w każdy czwartek w godz. od 9.00 do 13.00 (pokój nr 16, parter)
Numery ogólnopolskie:
- 112 – numer alarmowy
- Niebieska Linia: 800 12 00 02
- Telefon Zaufania dla Dorosłych: 116 123
- Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży: 116 111
- Centrum Wsparcia Kryzysowego: 800 70 22 22
Przemoc domowa niszczy zdrowie, a jej skutki mogą być widoczne latami. Im szybciej osoba doświadczająca przemocy otrzyma pomoc, tym większa szansa na zatrzymanie spirali cierpienia. Dlatego tak ważne jest, aby w naszej lokalnej społeczności mówić o problemie otwarcie, reagować i nie odwracać wzroku.
Marta Sobieszczańska
Pielęgniarka środowiskowo-rodzinna, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej
w Modliborzycach
Członek Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej
w Gminie Modliborzyce
